این هورمون که درغده تیروئید ( غده تیروئید از دولب ( قسمت ) که توسط یک قسمت میانی بنام تنگه به هم متصلند تشکیل یافته است ) ساخته میشود درمتابولیسم پایه اثر مستقیم داشته ودرتولید وتجزیه پروتئین ها اثر ات خودرا برجای میگذارد وهمین جاست که باید گفت که درزمان رشد که به پروتئینها نیاز وافری وجود دارد کاهش هورمونهای تیروئید باعث به تعویق افتادن رشد میگردد وبه همین دلیل است که امروزه انجام آزمایشات تیروئید را برای نوزادان بعنوان یکی از آزمایشات روتین مورد قبول عامه قرار گرفته وتوسط اکثر قریب به اتفاق پزشکان درخواست میگردد .
بعلاوه هورمونهای تیروئید بر بافت عصبی وعضلانی ؛ مصرف اکسیژن ؛ تولید گرما ؛افزایش ضربان قلب وفشار خون تاثیرداشته ؛ بنابراین کمبود هورمونهای تیروئید دقیقا باعث عکس اتفاقات فوق میشود یعنی متابولیسم پایه ( بازال) کاهش یافته ؛ انقباض عضلانی اتفاق افتاده ؛ ضربان قلب و فشار خون کاهش یافته ؛ کاهش وجود اکسیژن باعث احساس خواب آلودگی وخستگی شده تعریق کاهش یافته باعث خشکی پوست گردیده وبعلاوه باعث کندی اعمال مغزی شده کندی تکلم بوجود می آورد واگر این کاهش به مرحله فقدان هورمونهای تیروئید برسد ( میگزودم ) چشمها متورم شده وصورت پف آلود میگردد و متابولیسم پایه ممکن است به حد 40 تا 50 درصد کاهش یابد .
افزایش این هورمونها براعمال دیگر هورمونهای بدن اثرگذاشته مقادیر آنها را هم بالا میبرد وبالعکس کاهش آنها باعث کاهش یافتن دیگر هورمونها میشود وطبیعی است که درزمان رشد علاوه بر کاهش پروتئینها کاهش هورمون رشد نیز مزید برعلت میگردد .به بیان ساده تر میتوان گفت که هورمونهای تیروئید باعث افزایش تقریبا تمام اعمال حیاتی بدن وکاهش آنها باعث کاهش این اعمال میگردد وطبیعتا پرکاری باعث لاغری وجنب وجوش زیاد واحساس گرما وکم کاری باعث چاقی ؛ تنبلی و احساس سرما میگردد .
همانگونه که گفته شد مهمترین هورمون تیروئید هورمون تیروکسین (T4 ) میباشد که درساختمان آن ید بکار گرفته میشود ویکی از شایعترین کم کاریهای تیروئید به کمبود ید درمواد خوراکی جوامع باز میگردد واز همین روست که درکشورهای پیشرفته و کشورما مقادیر متنابهی ید به نمک مصرفی جامعه اضافه میکنند .
درزمان ساخت هورمون تیروکسین ابتدا T1 ساخته شده از به هم پیوستن دوعدد T1 هورمون T2 بوجود می آید واز به هم پیوستن دوعدد T2 تیروکسین (T4 ) واز به هم پیوستن یک T1 و یک T2 هورمون دیگری بنام تری یدوتیرونین ( T3 ) حاصل میگردد ومعمولا دوهورمون T4 و T3 وارد خون شده اثرات خودرا اعمال مینمایند ؛ هرچند که تمام هورمونهای فوق دارای اثر مشابهی میباشند اما T3 و T4 هورمونهای بسیار قویتری بوده وبعلاوه هورمونهای موجود درخون معمولا از این دونوع میباشند . وهمانگونه که اکثر مواد موجود درخون توسط پروتئینها حمل میشوند این هورمونها هم به پروتئینی بنام Thyroxin-binding globulin یا TBG متصل میباشند ودرجریان خون گردش میکنند وتنها مقدار اندکی از این هورمونها بصورت آزاد وجود داشته ومعمولا 3/0 درصد T4 و 03/0 درصد T3 بصورت آزاد درون خون وجود داشته وتمام فعل وانفعالات منسوب به این هورمونها توسط همین مقادیر آزاد این هورمونها اتفاق می افتد وطبیعی است که هر دو حالت کمبود ویاافزایش این هورمونها دربدن مشکلاتی را بوجود می آورند بنابراین کنترل ساخت وترشح این هورمونها یکی از مهمترین موارد بدن محسوب گردیده جهت تنظیم آنها دوغده هیپوتالاموس و هیپوفیز که در کاسه سر قرار دارند هورمونهائی را ترشح میکنند بدینصورت که درکاهش این هورمونها هورمونی بنام TSH از هیپوفیز ترشح میگردد که باعث افزایش سنتز هورمونهای تیروئید میگردد ودرصورتیکه مقدار ید مصرفی شخص بسیار پائین باشد چون هورمونها ساخته نمیشوند هورمون بسیار افزایش یافته باعث افزایش تعداد سلولهای غده تیروئید (گواتر غیرسمی ) میشود . وبرعکس درزمان افزایش مقدار این هورمونها مقدار هورمون TSH بسیار پائین می آید که درشرایط پرکاری غده تیروئید که میتواند ناشی از افزایش تعداد سلولهای تیروئید ( گواتر سمی) باشد ممکن است مقدار TSH به نزدیکیهای صفر برسد . پس طبیعی است که درشرایط طبیعی مقادیر T3 ؛ T4 و TSH درمحدوده نرمال میباشد ومعمولا افزایش TSH با کاهش T3 و T4 و کاهش TSH با افزایش T3 و T4 همراه خواهد بود . وباتوجه به آنکه آزمایشات هورمونی از جمله آزمایشات گرانقیمت میباشند برای مطالعه جامعه از نظر هورمونهای تیروئیدی اندازه گیری تنها TSH کافی به نظر میرسد که درصورتیکه از حد طبیعی بالاتر باشد کم کاری واگر از حد طبیعی پائین تر باشد پرکاری مطرح میگردد که دراینصورت لازم است که دیگر هورمونها نیز مورد آزمون قرار میگیرند . اما طبیعی است که این کار تنها درمورد نوزادان که تنها جهت مطالعه مورد نظر میباشد TSH بهترین آزمایش میباشد ولی درصورتیکه فردی با علائم کم کاری ویا پر کاری به پزشک مراجعه نماید پزشک جهت جنین بیمارانی آزمایشات T3 ؛ T4 و TSH را درخواست مینماید که درصورتیکه مقادیر T3 و T4 با مقدار TSH همخوانی نداشت آزمایشات Free T3 و Free T4 و ... مورد آزمون قرار میگیرند .
به هرحال تفسیر آزمایشات تیروئید یکی از مشکل ترین مباحث علم طب و هورمون شناسی (غدد ) بوده که توضیح آنها دراین مقاله نمیگنجد و بعلاوه مارا از هدف اصلیمان دورمیکند زیر هدف من از مطرح نمودن این مطلب دوموضوع بوده وهست وآن دومطلب این است که اولا سعی کنیم که همیشه دررژیم غذائیمان به مقدار کافی از ید ( نمکهای ید دار موجود دربازار) استفاده کنیم وبعلاوه درصورتیکه خداوند نوزادی را به جمع خانوادگیمان اضافه نمود سعی کنیم که آزمایش TSH را حتما درمورد او انجام دهیم و همین دو عمل تنها ترین اقدام لازم درجامعه میباشد که اگر به انجام نرسد میتواند باعث بروز بیماریهای تیروئید گردد .
هرچند که انجام آزمایش TSH جهت نوزادان اجباری گردیده است اما بعضا ممکن است درنقاط دورافتاده بدلیل کمبود امکانات مغفول واقع شده واز طرفی خوشبختانه تقریبا تمام نمکهای تجاری ساخته شده حاوی مقادیر متبابهی ید میباشند اما هنوز هم دیده میشود که تعدادی از هموطنانمان از سنگ نمکهای طبیعی استفاده مینمایند که از این هموطنان عزیز هم درخواست مینمایم که حداقل درمورد نمکهای داخل نمکدانهایشان از نمکهای تصفیه شده کارخانه ای که حاوی ید میباشند استفاده نمایند .
باید از ساخت هورمون دیگری که توسط غده تیروئید سنتز میگردد بنام کلسی تونین نیز که بر تنظیم کلسیم وفسفر بدن اثر دارد یاد کنیم که معمولا با سنتز هورمونهای T3 و T4 هیچ نوع تداخلی نداشته وپروسه ساخت وعدم ساخت آن موثر از موارد دیگری است که چندان ارتباطی با مبحث ما ندارد .
توجه : تشخیص و درمان را به عهده پزشک قرار دهید . مطالب فقط جنبه اطلاع رسانی دارد .
تشخیص
تشخيص کاهش T4 سرم در تمام انواع هيپوتيروئيدى مشترک است. TSH بالا شاخص حساسى در هيپوتيروئيدى اوليه است. خلاصه‌اى از بررسى‌هائى که براى تعيين وجود و علت هيپوتيروئيدى استفاده مى‌شود در شکل (- ارزيابى هيپوتيروئيدى -) فراهم آمده است. در ۹۵-۹۰ درصد بيماران مبتلا به هيپوتيروئيدى با واسطه خودايمنى آنتى‌بادى تيروئيد پراکسيداز (TPO) افزايش مى‌يابد. ممکن است کلسترول، فسفوکينازو لاکتيک دهيدروژناز سرم بالا باشد و در ECG برادى‌کاردي، QRS کم‌دامنه و T مسطح يا معکوس عرضه شود.
درمان
در بزرگسالان زير ۶۰ سال فاقد بيمارى قلبى درمان را مى‌توان با ۱۰۰-۵۰ لووتيروکسين (T4) در روز شروع کرد. در افراد مسن يا مبتلايان به بيمارى شريان کرونرى شناخته شده دوز شروع لووتيروکسين ۲۵-۵/۱۲ μg است. براساس سطح TSH دوز را بايد هر ۸-۶ هفته به ميزان ۲۵-۵/۱۲ μg افزايش داد تا زمانى‌که TSH به سطح طبيعى برسد. دوز روزانه جايگزين معممول ۵/۱ μg/kg/d است. در زنانى که حين درمان حامله مى‌شوند بايد در هر سه ماهه TSH را چک کرد زيرا در طى حاملگى عمدتاً دوز مورد نياز افزايش مى‌يابد. عدم تشخيص و درمان هيپوتيروئيدى مادر مى‌تواند اثرات مضرى بر تکامل عصبى جنين داشته باشد. در ميگزدم بايد لووتيروکسين (۲۰۰μg) و ليوترونين (۲۵μg) را به‌صورت بولوس وريدى تجويز نمود و به‌دنبال آن روزانه ۱۰۰-۵۰ μg/d لووتيروکسين و ۱۰μg هر ۸ ساعت ليوترونين داد. هم‌زمان با هيدروکورتيزون (۵۰mg هر ۶ ساعت) براى اختلال ذخيره آدرنال، محافظت تنفسي، جليقه‌هاى فضائى و درمان عوامل زمينه‌ساز توصيه مى‌شود.
آثار عمده هورمونهای تیروئید در بدن 1- تولید انرژی
2- تحریك ساخت پروتئینها
3- تأثیر در رشد و تكامل
4- تنظیم ورود اسید آمینه، كربوهیدرات‌ها و الكترولیت‌ها به داخل سلول
5- تأثیر روی سوخت و ساز كربوهیدرات‌ها
6- تأثیر روی سوخت و ساز چربی‌ها
7- تغییر در سوخت و ساز بعضی از داروها
نقش ید در بدن
ید در سال 1811 توسط كورتوا، یك شیمی‌دان فرانسوی كه به منظور تهیه باروت برای ارتش ناپلئون كار می‌كرد، از جلبك‌‌های دریایی خشك كه به عنوان منبع آهك برای ساخت نیترات پتاسیم به كار گرفته بود، به دست آمد. در سال 1820 یك پزشك سوئیسی به نام كوآنده، بیماران مبتلا به گواتر را با موفقیت با محلول الكلی ید درمان كرد. پس از آن شاتن، میزان ید را در مواد غذایی و آب آشامیدنی اندازه‌گیری نمود و نشان داد كه میزان آن در مناطق گواتر خیز نسبتا پایین است و پس از آن در سال 1920 كندال و استنبرگ توانستند ماد‌ه‌ای حاوی ید را كه تیروكسین نامیدند، به صورت متبلور از تیرویید جدا كنند.
مهمترین مورد استفاده ید در بدن، شرکت آن در ساختمان هورمونهای تیروییدی است. اگرچه تیرویید دارای مکانیسم‌هایی است که میتواند تا حدودی کمبود نسبی ید را جبران کند، ولی کمبود شدید ید موجب بروز اختلالات شدید در اعمال غده تیرویید میشود.
مصرف روزانه ید در مناطق مختلف دنیا متفاوت است. به طوری که در کشور‌های غربی به دلیل افزودن ید به نان و نمک و سایر مواد غذایی، مصرف روزانه ید در حدود 500 میکروگرم و در سایر کشورها میزان متوسط مصرف روزانه در حدود 150تا 200 میکروگرم است.
نیاز روزانه ید در هر فرد به طور متوسط بین 70 تا 100 میکروگرم است که 5 تا 10 درصد آن از طریق آب آشامیدنی و بقیه از طرق دیگر تامین میشود.
بهترین و غنی‌ترین منابع غذایی حاوی ید، ماهیان و سایر مواد غذایی دریایی هستند، چون برف و باران موجب شسته شدن ید سطحی ارتفاعات و دامنه‌های آن شده و به تدریج که آب‌ها به دریا سرازیر میشوند، فرآورده‌ها و محصولات غذایی دریایی، ید بیشتری جذب میکنند. وظایف زیستی تیرویید
افزایش سوخت و ساز بدن، تاثیر اصلی هورمونهای تیروییدی است. این هورمونها سوخت و ساز قندها و چربی‌ها را افزایش می‌دهند. آنها باعث تحریك ساخت پروتئین نیز میشوند. بنابراین هورمونهای تیرویید برای رشد طبیعی بدن ضروری هستند. کم‌کاری تیرویید (هیپوتیروییدیسم)
این كلمه به معنی ناكافی بودن مقدار هورمون تیرویید در بدن است و با سنجش مقادیر كم هورمونهای تیرویید در خون، تشخیص داده میشود.
هیپوتیروییدیسم موجب تنبلی، خواب آلودگی، خشكی پوست ، عدم تحمل سرما و یبوست میشود و در كودكان خیلی خردسال، نه تنها موجب بروز این نشانه‌ها میشود، بلكه با تأخیر رشد جسمی و مغزی همراه است.
گواتر یعنی چه؟
اصطلاح گواتر به معنی آن است كه غده تیرویید بزرگ‌تر از حد طبیعی شود.
افرادی كه كمبود ید دارند به گواتر مبتلا میشوند، زیرا تیرویید آنها نمی‌تواند هورمون كافی تولید نماید. با كاهش هورمون تیرویید در خون، غده هیپوفیز هورمون TSH بیشتری تولید میکند كه این خود موجب افزایش كار تیرویید برای ترشح بیشتر هورمون میشود. گواتر نشانه‌ای از تلاش بدن برای جبران كمبود ید است، گرچه گواتر علل دیگری نیز دارد.
وقتی تیرویید پرکار میشود :
پرکاری تیرویید بیماری نسبتا شایعی است که اکثر مردم از آن غافلند یا به تشخیص آن اهمیت چندانی نمی‌دهند. پرکاری تیرویید زمانی ایجاد میشود که تیرویید به هر دلیلی بیش از حد عادی هورمون تولید کند. پرکاری تیرویید بیشتر در سنین 20 تا40 سالگی رخ می‌دهد و زنان بیش از مردان دچار این بیماری میشوند.
در پرکاری تیرویید نیز کم‌پشتی وسیع موهای سر و ریزش مو دیده میشود و حتی در مواردی، موهای زیر بغل هم کاهش می‌یابد. علائم آن کاهش وزن زیاد با وجود تغذیه طبیعی، لرزش دست‌ها، تپش قلب ، عصبانیت و تغییرات پوست و مو است.
خارش پوست ، عدم تحمل گرما و برجسته شدن کره چشم (اگزوفتالمی) دردسرهایی هستند که اغلب این بیماران با آن دست به گریبانند.
خوشبختانه با یک آزمایش ساده خون میتوان فعالیت تیرویید را اندازه گرفت و با درمان خوراکی یا دیگر درمان‌های رایج، مشکلات آن را کم کرد و به راحتی از آسیب پوست و مو جلوگیری نمود.
بنابراین علت ریزش موی شما، خارش پوستتان و خشکی آن را شاید بتوان صرفا در اختلالات تیرویید جستجو کرد. پس در موقع بروز این مشکلات، علاوه بر پزشک متخصص پوست، به یک پزشک متخصص غدد هم مراجعه کنید تا مطمئن شوید که مشکل از تیرویید شماست یا نه .
کم کاری تیروئید چیست؟ هیپو تیروئیدی یا کم کاری تیروئید (غدد تیروئید کم فعال) زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید میزان هورمون تیروئید کمتر از حد طبیعی تولید کند. نتیجه این اتفاق کاهش بسیاری از فعالیتهای بدن است. گرچه کم کاری تیروئید می تواند موقتی باشد، ولی معمولاً یک وضعیت دائمی است. برخی مطالعات نشان می دهند که 10 درصد زنان و 3 درصد مردان کم کاری تیروئید دارند.
نشانه های هیپوتیروئیدی چیست؟ در مراحل ابتدایی ممکن است علائم کمی بروز کند چرا که بدن توانایی جبران نسبی غده تیروئید از کار افتاده را با افزایش تحریک آن دارد. این مسئله بسیار شبیه فشار دادن پدال گاز برای حرکت با سرعت قبلی در وقتی که ماشین از تپه بالا می رود است. به هرحال به دلیل آنکه تولید هورمون تیروئید کاهش یافته و متابولیسم بدن کند شده است نشانه های مختلفی می تواند بروز کند. – خستگی فراگیر – خواب آلودگی – فراموشکاری و مشکلات یادگیری – ناخن و موی خشک و شکننده
– ریزش مو
– کاهش ضربان قلب – پوست خشک و خارش دار – صورت پف آلود – یبوست – ناراحتی عضلات و ضعف ماهیچه های بدن
– درد ، خشکی و یا تورم مفاصل – اضافه وزن و احتباس ادراری
– خشن شدن صدا – جریان قاعدیگی سنگین یا غیر طبیعی
– افزایش کلسترول خون – افزایش فراوانی سقط – افزایش حساسیت به داروها
– افزایش حساسیت به سرما
نشانه ها وعلایم کم کاری تیروئید
علایم کم کاری تیروئید بسته به میزان شدت بیماری متفاوت است. در اوایل ممکن است شما نشانه های بیماری را درک نکنید، اما بعد از مدتی نشانه‌هایی از جمله:
درصورت عدم درمان کم کاری تیروئید، این علایم می‌توانند سخت تر و جدی تر شوند، همچنین علایم کم کاری تیروئید در نوزادان شامل:
زردی صورت و چشم ها.
زبان بزرگ و بیرون زده
پف کردن صورت
خفگی مکرر
یبوست
حجم کم عضلات
خواب بیش از حد
این علایم در کودکان و نوجوانان میتواند شامل:
رشد ضعیف و در نتیجه کوتاهی قد
بتاخیر افتادن بلوغ
بتاخیر افتادن رشد دندان‌های دائمی
رشد ذهنی ضعیف
دلایل ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید
کم کاری غده تیروئید میتواند بدلیل هریک از عوامل زیر باشد:
بیماری های خود ایمنی. افرادیکه از نوع خاصی اختلال التهابی که به تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto’s thyroiditis) نام دارد رنج می‌برند، بدلیل شایع ترین علت این بیماری یعنی اختلال خود ایمنی به این بیماری مبتلا شده‌اند. اختلال خود ایمنی بیماری‌ایست که در آن سیستم ایمنی بدن شما شروع به حمله به خود بدن میکند. بعضی از مواقع در این حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله مینماید.
درمان پرکاری تیروئید. افرادیکه تیروئید پرکار دارند و تحت درمان هستند، در بعضی مواقع ممکن است دچار کم کاری تیروئید شوند.
جراحی تیروئید. برداشتن همه یا قسمت زیادی از غده تیروئید میتواند باعث توقف و یا کم شدن تولید هورمون تیروئید گردد. در این هنگام شما باید تاآخر عمر هورمون تیروئید مصرف نمایید.
داروها. بعضی از داروها می‌توانند باعث کم کاری تیروئید شوند، لیتوم یکی از این داروها میباشد. برای اطلاع از اینکه داروی مصرفی شما تاثیری بر غده تیروئید شما ندارد، با پزشک خود مشورت نمایید.
وتیروئیدسیمحالتی است که با پیشرفت کند کم کاری تیروئیدی مشخص میشود. و در انواع مختلف دسته بندی میشود. • نوع اولیه : بیش از 95 درصد موارد مبتلایان دچار کم کاری اولیه تیروئید هستند که اختلال عملکرد خود غده تیروئید است. • نوع ثانویه : کم کاری تیروئید به علت نارسایی هیپوفیز را هیپوتیروئیدی ثانویه گویند. • نوع ثالثیه : کم کاری تیروئید ناشی از نارسایی هیپوتالاموس را هیپوتیروئیدی ثالثیه گویند. • وجود هیپوتیروئیدی از زمان تولد را کرتینیسم گویند. مادر نیز ممکن است دچار کم کاری تیروئیدی باشد. • تیروئیدیت اتوایمیون (تیروئیدیت هاشیموتو) شایعترین کم کاری تیروئید در بالغین است که غده تیروئید توسط سیستم ایمنی بدن مورد تهاجم قرار میگیرد. • کم کاری تیروئید در مبتلایان به پرکاری تیروئید که توسط ید رادیواکتیو ، جراحی یا داروهای ضد تیروئیدی درمان شده‌اند نیز مشاهده میشود.
رژیم غذایی در کم کاری تیروئید: 1- برخلاف مبتلایان به پرکاری تیروئید، این بیماران باید از مصرف زیاد مواد غذایی گواتروژن پرهیز کنند و سبزی جات را به صورت پخته مصرف نمایند. مواد غذایی گواتروژن شامل انواع کلم، شلغم، روغن گلزا ( کانولا ) ، بادام زمینی، ارزن و سویا است. 2- سویا می تواند مانع جذب کافی داروهای تیروئید شود. بنابراین باید در مصرف آن احتیاط گردد. 3- توجه داشته باشید که از نمک در پایان پخت غذا استفاده کنید، زیرا در غیر این صورت ید موجود در نمک هنگام برداشتن درب ظرف غذا، همراه با بخار خارج می شود. در این صورت شما میزان ید کمتری از آن چه که انتظار می رود دریافت خواهید کرد. در ضمن نمک یددار را نباید در شیشه های شفاف و در معرض نور نگهداری کرد. 4- توجه کنید که زیاده روی در مصرف ید باعث کم کاری تیروئید خواهد شد. 5- تنظیم کالری دریافتی برای جلوگیری از افزایش وزن ضروری است. برای این منظور مشاوره با کارشناس تغذیه، همراه با استفاده از درمان دارویی توصیه می شود. 6- اطمینان نسبت به تأمین مقادیرکافی ویتامین های C ، A، E و ویتامین های گروه B به ویژه B2 ، B3 ، B6 که برای تولید هورمون تیروئید ضروری هستند لازم است. لذا مصرف منظم مواد غذایی زیر در برنامه ی غذایی روزانه توصیه می شود: * منابع مناسب ویتامین C: توت فرنگی، آناناس، هندوانه، موز ، سیب زمینی و هلو . * منابع مناسب ویتامین A: جگر، تخم مرغ ، ماهی های روغنی، سبزی های سبز رنگ ( به جز گیاهان خانواده ای کلم )، سبزی ها و میوه های زرد و نارنجی رنگ. هر چه این میوه ها و سبزی ها پررنگ تر باشند غلظت ویتامین در آنها بیشتر است. * منابع مناسب ویتامین E: روغن های گیاهی،مغز دانه ها ( به جز بادام زمینی ) وغلات. * منابع مناسب ویتامین B: غلات سبوس دار، گوشت گاو، گوشت ماکیان و ماهی . * استفاده از منابع مناسب غنی از روی، نظیر غذاهای دریایی، گوشت قرمز، گوشت ماکیان و غلات سبوس دار. * استفاده از مکمل مولتی ویتامین و املاح در کنار منابع غذایی بالا. *مصرف منظم منابع غنی از فیبر، نظیر سبزی ها، میوه هایی مانند انجیر، آلو، سیب ، مرکبات، همچنین حبوبات و غلات سبوس دار، برای برطرف شدن یبوست. *نوشیدن آب به مقدارکافی (حداقل 7 لیوان) بسیار ضروری است. * پرهیز از مصرف قند های ساده مانند قند و شکر، شیرینی جات و … * پرهیز از مصرف زیاد نوشیدنی های کافئین دار، میانه روی در مصرف فرآورده های شیری و گندم. * استفاده از منابع غنی از آهن مانند جگر، گوشت قرمز و غلات غنی شده با آهن، به ویژه در افرادی که دارای کم خونی ناشی از فقر آهن نیز می باشند. * استفاده از منابع غنی B12 مانند جگر گاو، جگر مرغ، گوشت گاو، ماهی قزل آلا به ویژه در افرادی که دارای کم خونی ناشی از کمبود این ویتامین هستند. عدم توجه به کم خونی با هر منشائی که باشد، در تشدید ضعف و خستگی و بسیاری از علایم دیگر مؤثر خواهد بود. * استفاده از اسیدهای چرب ضروری به ویژه مکمل امگا – 3 که منبع غنی آن ماهی های روغنی آب های سرد هستند، می تواند در تخفیف برخی علایم مفید باشد. کمبود اسیدهای چرب ضروری می تواند باعث بر هم خوردن تعادل در عملکرد غده ی تیروئید شود. با توجه به آن چه که ذکر شد، اصلاح رژیم غذایی با توجه به نوع بیماری تیروئید بسیار مهم است.در ضمن باید در نظر داشته باشید که در پرکاری و کم کاری تیروئید، رژیم غذایی هرگز نمی توان جایگزین درمان دارویی باشد؛ بلکه باید به عنوان یک اقدام تکمیلی بسیار مفید همراه با درمان دراویی در طول زندگی مورد توجه قرار گیرد.
T4 آزاد (تیروکسین) هورمون تیروئید فعال در خون. بسیار مهم است که به خاطر داشته باشید که در خون افراد طبیعی دامنه ای از هورمون T4 درست مثل دامنه قد و وزن وجود دارد که محدوده طبیعی تلقی می شود و مقدار هورمون تیروئید برای جمعیت عمومی امکان دارد که برای یک فرد خاص مناسب نباشد. پادتن های ضد تیروئید ? احتمال وجود التهاب تیروئید خود ایمنی را که می تواند عامل هیپوتیروئیدی باشد نشان می دهند. یک پزشک عمومی می تواند تشخیص هیپوتیروئیدی را بگذارد اما غالباً به کمک یک متخصص غدد، پزشکی که در بیماریهای تیروئید تخصص دارد، نیاز می شود. هیپوتیروئیدی چگونه درمان می شود؟ هیپوتیروئیدی با یک درمان تک دوز روزانه لووتیروکسین که به صورت قرص داده می شود درمان می گردد. یک پزشک با تجربه می تواند دوز و شکل صحیح را برای بازگشت تیروئید به وضعیت طبیعی تجویز نماید. در بیماران مسنی که بیماریهای زمینه ای ماند بیماری قلبی دارند معمولاً دوز پایین دارو شروع می شود در حالیکه در بیماران جوان و سالم دوز کامل درمانی به یکباره جایگزین می شود. هورمون تیروئید در بدن بسیار کند عمل می کندو بنابراین چند ماه پس از شروع درمان طول می کشد تا درعلایم بهبودی مشاهده شود. از آنجا که بسیاری از موارد هیپوتیروئیدی، دائمی و اغلب پیشرونده هستند ضروری است که درمان این وضعیت در طول زندگی فرد ادامه پیدا کند. اندازه گیری دوره ای سطح TSH و وضعیت بالینی برای اطمینان از اینکه دوز مناسب تجویز شده است ضروری است چرا که ممکن است نیاز به تعدیل دوزهای درمانی در زمانهای مختلف وجود داشته باشد. تعدیل مطلوب برای هورمون تیروئید حیاتی است چرا که بدن بسیار حساس به تغییرات حتی جزیی هورمون تیروئید است. قرصها در 10 قدرت مختلف تولید می شوند و ضروری است که آنها را در هر روز به طور ثابتی دریافت نمود. دوزی از هورمون تیرویی که کم باشد ممکن است نتواند از بزرگ شدن غده پیشگیری کند و باعث پایدار ماندن نشانه ها همراه با افزایش سطح کلسترول خون شود که به نوبه خود می تواند خطر تصلب شرایین و بیماری قلبی را افزایش دهد. دوزی از هورمون تیرویی که خیلی زیاد باشد می تواند باعث بروز نشانه های هیپر تیروئیدی شود و بار اضافی بر روی قلب ایجاد کرده و منجر به افزایش خطر بروز پوکی استخوان گردد. بسیار مهم است که دوز دارو در زنانی که تصمیم به باردار شدن دارند به خوبی تنظیم شود چرا که هیپوتیروئیدی می تواند بر رشد و نمو جنین تأثیر بگذارد. غالباً در طی حاملگی جایگزینی هورمون تیروئید تغییر میکند و بنابراین مراقبت بیشتری لازم است. داروها و مکملهای مختلفی (خصوصاً آهن) می توانند مشخصاً بر جذب هورمون تیروئید تآثیر بگذارند و بنابراین سطح هورمون نیاز به مراقبتهای بیشتری در طی بیماری یا تغییر داروها دارد. هورمون تیروئید برای کارکرد و نمو طبیعی مغز در جنین و نوزاد حیاتی است و شیرخوارنی که به درمان جایگزین با هورمون تیروئید نیاز دارند نباید با محلولهای مایع در بازار درمان شوند، چرا که هورمون فعال ممکن است پس از حل شدن خراب شود و نوزاد هورمون تیروئید کافی دریافت نکند. به جای آن شیرخواری که هیپوتیروئیدی دارد باید به وسیله شکستن قرص به اندازه صحیح و سپس حل نمودن آن در یک قاشق چایخوری مایع درمان شود. مدیریت مناسب در درمان هیپوتیروئیدی نیاز به مراقبت پیوسته توسط یک پزشک مجرب دارد.
افراد در خطر ابتلا به کم کاری تیروئید
هرچند که همه افراد در خطر ابتلا به این بیماری هستند، اما خطر بیشتری افراد زیر را تهدید میکند:
زنان بالای 60 سال سن
ابتلا به بیماری خود ایمنی
ابتلای بستگان نزدیک مثلا پدر و مادر و یا پدربزرگ و مادربزرگ به بیماری خودایمنی
سابقه جراحی تیروئید
باردار بودن و یا زایمان در 6 ماه گذشته
سابقه درمان پرکاری غده تیروئید
سابقه دریافت تشعشع در بالای قفسه سینه یا گردن
عوارض ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید
تیروئید کم کار درمان نشده میتواند باعث سایر مشکلات از جمله:
گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید). یکی از شایع ترین دلایل گواتر ابتلا به تیروئید هاشیموتو میباشد. گ.اتر بزرگ میتواند بر ظاهر شما تاثیر گزاشته و یا در تنفس و فرودادن غذا شما مشکل ایجاد کند.
بیماریهای قلبی. تیروئید کم کار میتواند باعث ابتلا به بیماریهای قلبی شود، چراکه تیروئید کم کار باعث افزایش سطح کلسترول خون شده که برای قلب مضر میباشد. همچنین تیروئید کم کار میتواند باعث بزرگ شدن قلب و یا نارسایی قلبی هم شود.
مشکلات روحی روانی. کم کاری تیروئید میتواند باعث ابتلا به افسردگی و یا کند شدن عملکرد ذهنی افراد شود.
نوروپاتی محیطی. عدم درمان کم کاری تیروئید در طولانی مدت میتواند باعث آسیب دیدن اعصاب محیطی شما شود. نشانه‌های ابتلا به این بیماری شامل درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن نقاط مختلف بدن شود. همچنین این بیماری مشکل ضعف ماهیچه ها و یا از دست دادن کنترل برروی ماهیچه‌ها شود.
ناباروری (Infertility). سطح پایین هورمون تیروئید میتواند برروی تخمک گذاری تاثیر بگذارد.
نقص‌های مادرزادی. کودکانی که از مادران مبتلا به تیروئید کم کار درمان نشده زاده شده‌اند، در خطر بیشتری برای ابتلا به تیروئید کم کار قرار دارند.
آیا باید برای ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید آزمایش دهم؟
توجه به نشانه‌های کم کاری تیروئید مهم بوده تا بتوان بیماری را در مراحل اولیه درمان کرد. از آنجاکه این نشانه‌ها بعضی اوقات قابل تشخیص نیستند، آزمایش همه افراد بخصوص افراد زیر الزامی است:
افراد میانسال بخصوص زنان بالای 60 سال.
افرادیکه در خانواده‌شان سابقه بیماری کم کاری تیروئید دارند.
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید و دیابت.
زنان باردار.
تیروئید کم کار چگونه درمان میشود؟
پزشکان معمولا برای درمان تیروئید کم کار از قرص‌های حاوی هورمون تیروئید استفاده میکنند. اکثر افراد پس از یک یا دو هفته مصرف دارو شروع به بهبود میکنند و بعد از چند ماه احساس سلامتی مینمایند، اما در اکثر مواد ممکن است تا آخر عمر مجبور به ادامه درمان شوند.
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
عضویت سریع
